In bad na de bevalling. Veel vrouwen willen wel graag in bad na de bevalling, maar denken dat dit niet meteen kan of mag.
Infectiegevaar is er vooral als je vlak na de bevalling met je nog open lichaam in een openbaar zwembad of natuurlijk zwemwater gaat zwemmen.
Maar thuis in je eigen bad met postpartum badkruiden is er veel minder aan de hand.
Helend en ontspannend
Een kruidenbad kan juist ook heel ontspannend en helend werken. En ja, ook na de bevalling! Of misschien zelf juíst na de bevalling.
Zwanger zijn vraagt best wat energie, de geboorte is vaak topsport en de kraamdagen zijn intens, zowel lichamelijk als geestelijk.
Een beetje ontspanning is dan heel waardevol en helend. Letterlijk en figuurlijk! Want kruiden kunnen helpen ontspannen, maar dragen ook bij in de genezing.
Voor moeder & baby
De juiste mix kruiden bevordert de genezing, werkt ontstekingsremmend, bacterie-werend en helpt ontspannen.
Voor jou! Maar wil je met je kleintje in bad?
Ook dat kan en is heerlijk! Bloot huid-op-huid contact is erg fijn voor de binding tussen moeder & baby en helpt om de borstvoeding te laten stromen. Je kunt zelfs je kindje in bad (opnieuw) de breastcrawl laten doen om de borstvoeding voor beiden een nieuwe boost te geven.
Samen ontspannen helpt ook om te landen na de geweldige avonturen die jullie meemaakten met de bevalling en de geboorte.
Een ontspannen mama is een ontspannen baby. En andersom. 😉
Welke kruiden?
In de postpartum badkruidenmix van Moeder Aarde vind je onder andere deze (biologische) kruiden en bloemen:
Goudsbloem/calendula
Goudsbloem of calendula is een held uit het kruidenrijk, bijna iedereen kent het al wel. Goudsbloem wordt veel gebruikt in zachte huidverzorgingsproducten. Het helpt bij irritatie en weert bacteriën en schimmels.
Jasmijn
Jasmijn ruikt heerlijk en heeft een ontspannende werking op lichaam en geest. Jasmijn wordt van oudsher gebruikt voor een moedermelkbevorderende werking.
Kamille
Kamille werkt heel kalmerend, niet alleen op de emoties, maar ook op de slijmvliezen. Ook bevorderd het epitheel-vorming wat een belangrijke stap is in het maken van een nieuwe huidlaag over een wond.
Lavendel
Lavendel kan niet ontbreken. Lavendel ruikt heerlijk en is ontspannend, dat weet iedereen, maar lavendel is nog veel meer! Het kan ondersteunend werken tegen schimmels, eczeem en huidirritatie. En door de kramp opheffende eigenschappen helpt het ook bij stress en zenuwen.
Smalle weegbree
Smalle weegbree is bloedstelpend omdat er zink en silicium in zit. Het werkt daarnaast ontstekingswerend en anti-bacterieel. Het gaat de werking van histamine tegen en is daardoor jeukwerend. Ook is smalle weegbree schimmelwerend en houdt wonden schoon waardoor ze sneller en zonder complicaties kunnen genezen. Smalle weegbree is ook erg fijn voor je huid.
Smeerwortelblad
Smeerwortelblad heeft wondhelende eigenschappen. Het stimuleert de aanmaak van nieuwe cellen en weefsels op plekken waar het lichaam is beschadigd. De slijmstoffen en allantoïne zorgen voor een verzachten effect. Looistoffen en asparagine helpen mee aan een bloedstelpende werking. Allantoïne, rozenmarijnzuur en andere fenolzuren maken smeerwortel een ontstekingswerend kruid. Smeerwortel helpt ook bij de genezing van tepelkloven en aambeien, en is herstellend bij zwangerschapsstriemen en een verslapte huid.
Toverhazelaar
Toverhazelaar (hammamelis) bevat veel tannines. Deze stof heeft een werend effect tegen bacteriën. Het bestrijdt ontstekingen, maar helpt ook de huid en de bloedvaten samen te laten trekken en kan zo bloeden stelpen en wondgenezing bevorderen.
Ook geschikt voor je baby
Voor een kleine baby, die eigenlijk al genoeg heeft aan de geuren van z’n mama, is de Moeder Aarde kruidenmix met milde kruiden zoals kamille, jasmijn en lavendel ook geschikt om met mama mee in het grote bad te gaan.
Maar speciaal voor je baby hebben we de kruidenmix zo samengesteld dat deze ook heel geschikt is voor het eerste (of tweede, derde, vierde, …) babybadje. In alle Moeder Aarde bewust natuurlijk kraampakketten en het Moeder Aarde kraamkadoosje vind je een lief probeerzakje kruidenmix voor baby’s eerste bad. Die je dus ook kunt gebruiken om samen mee in het grote ligbad te gaan!
Hoe doe je dat dan?
De kruiden kun je zo in bad gooien, geeft echt een tof effect, en je hebt er lang lol van… want je bent na afloop nog wel even bezig de bloemetjes en blaadjes uit je badputje te vissen!
Fijner is om de kruiden in een pannetje heet water een tijdje (ca. 20 minuten) te laten trekken. Doordat je dit met echt heet water kunt doen, is de werking van de kruiden ook nog eens intenser. De kruiden van Moeder Aarde kun je in het bijgevoegde bio katoenen herbruikbare theezakje stoppen. Of het aftreksel van losse kruiden door een zeef in het bad gieten.
Heb je geen ligbad?
Een stoombad kan iedereen thuis creëren. Zet een pannetje of teiltje met heet water en kruiden in de wc, zodat je er met je billen en vulva boven hangt als je op de wc zit. Je kunt een stoombadje ook maken met een (zinken) emmer met een handdoek opgerold langs de rand en daar met je billen op gaan zitten. Het klinkt misschien wat oncomfortabel om zo zitten, maar dat valt in de praktijk heel erg mee.
Let er wel op dat je het hete water in het stoombad wat af laat koelen voordat je er boven gaat hangen, want bijna-kokende stoom is echt te heet voor de kwetsbare vulva.
Ook een zitbadje kun je eenvoudig zelf maken. Eigenlijk bijna hetzelfde als een stoombadje, maar dan een teiltje dat je in het toilet zet waar je je billen ín kunt hangen in plaats van erboven.
Het teiltje vul je met comfortabel warm water met daarin het aftreksel van de kruidenmix.
Mini spa
Zet wat kaarsjes in je badkamer (of het toilet), doe het licht uit en de deur dicht. Nu is het even mama-tijd! Het klinkt misschien wat kneuterig, jezelf in de badkamer of het toilet opsluiten om te ontspannen. Maar zoals een powernap je echt energie kan geven, kan 20 minuten alleen op het toilet echt wel zalig zijn!
Bedenk je goed, alles in je leven begint met en bij jóu. En een goed begin… Dus zorg dat je baby huid-op-huid ligt bij je ligt in het bad, of volgedronken bij je lief of oma, en sluit je eventjes op in je eigen mini spa.
Spoeling
Je kunt het aftreksel van de kruidenmix ook gebruiken om je yoni mee te spoelen na een toiletbezoek. Ook zo zijn de kruiden heilzaam, genezend en verzachtend.
Je doet het aftreksel in een bidon, speciale spoelfles of maatbeker. Nadat je geplast hebt, giet of spoel je wat water over je vulva om schoon te maken.
Maandverbandkompres
Het aftreksel van de kruidenmix kun je ook gebruiken om over maandverbandjes te gieten en deze vervolgens te koelen.
Sommige vrouwen doen het maandverband met aftreksel in de vriezer om een verkoelend kompres te maken. Andere vrouwen vinden de koelkast al koel genoeg.
Zo’n verkoelend maandverbandkompres kan erg fijn zijn, bijvoorbeeld bij hechtingen en bij het beurse gevoel dat je kunt hebben na de bevalling. En ook in een kompres behouden de kruiden hun heilzame werking die bijdraagt aan de genezing en het herstel van je lichaam.
Vanaf wanneer kun je de kruidenmix gebruiken?
De biologische kruidenmix van Moeder Aarde kun je al gebruiken vanaf 24 uur na de bevalling, bijvoorbeeld om een spoeling te maken.
Wil je het liefst in het ligbad?
In Nederland wordt op advies aangeraden om pas vanaf 6 weken na de bevalling in bad te gaan, maar er zijn ook culturen waarin een kruidenbad juist al in de kraamweek of zelfs vlak na de bevalling gedaan wordt vanwege de helende eigenschappen.
Die 6 weken die in Nederland wordt aangehouden is gebaseerd op de tijd die je na de bevalling nog kunt vloeien. Zolang je vloeit, is er nog een wond in de baarmoeder en die wond maakt dat je baarmoeder gevoeliger zou kunnen zijn voor infecties (endometritis).
Een grens die soms ook aangehouden wordt is het helderrode bloedverlies. Als het eerste helderrode vloeien na de bevalling voorbij is, is de wond in je baarmoeder voor een groot gedeelte gesloten en neemt de infectiekans ook aanzienlijk af.
Het is niet duidelijk onderzocht of in je eigen (zorgvuldig schoongemaakte) bad gaan (met antibacteriële en ontstekingsremmende kruiden) een hoger risico op infecties geeft of juist helpt om infecties af te weren. Of dat de risico’s in beide gevallen hetzelfde zijn en gelijk blijven.
Een sitz bath (zitbad) wordt, ook in studieliteratuur, vaak juist aangeraden om het perineum te helpen helen na de bevalling. Vooral bij een knip en/of hechtingen helpt een zitbad om de pijn en zwelling te verminderen. In ziekenhuizen worden soms ook zitbaden verzorgd.
In een document van Oxford University uit 2014 over de verzorging van je perineum (met hechtingen of wonden) na de bevalling wordt ook aangeraden om een warm bad te nemen, eventueel met etherische oliën die heilzaam werken:
Taking a warm bath brings great relief to many women. Adding aromatherapy oils such as chamomile or lavender, which both have antiseptic and soothing qualities, may also help. It is also an excellent opportunity to relax undisturbed.
En in een document van de knov wordt een warm bad ook aangeraden als de kraamvrouw (nog) niet heeft kunnen plassen 6 uur na de bevalling.
Er is daarentegen weinig literatuur te vinden over dat een bad (zit of lig) wordt afgeraden na de bevalling of dat het extra risico’s met zich mee zou brengen.
In principe hebben de kruiden in een postpartum kruidenmix een antibacteriële, ontstekingsremmende en genezende werking. Maar je lichaam heeft ook een open wond van binnen waar je heel voorzichtig mee om moet gaan. En de natuur is tof, maar ook niet foutloos.
Volg je gevoel, doe wat goed en logisch aanvoelt. Overleg altijd met je verloskundige, vroedvrouw of arts. Misschien hebben zij nog meer informatie die je mee kunt nemen in je afwegingen of kunnen zij nog iets vertellen over risico’s en hoe groot die eventueel zijn, zodat je voor jezelf een gedegen keuze kunt maken.
Risico’s
In Nederland wordt er in het advies over badderen na de bevalling rekening gehouden met het risico op endometritis, ontsteking van de baarmoeder.
Endometritis komt bij zo’n 1 à 2% van de kraamvrouwen voor. De grootste risico’s om endometritis op te lopen na de bevalling zijn:
- Een (spoed) keizersnede
- Veel of regelmatig inwendig onderzoek tijdens de bevalling
- Langdurig gebroken vliezen
- Lange bevalling
- Handmatige verwijdering van de placenta
Heb je door één of meer van deze dingen al een verhoogd risico op een infectie? Dan is het uiteraard aan te raden om extra voorzichtig te zijn, goed met je vroedvrouw, verloskundige of arts te overleggen en eventueel pas na het (helderrode) bloedverlies in bad te gaan.
De kruidenmix kun je, in overleg, wel al gebruiken in een spoeling of verkoelend kompres, ook als je nog niet in bad wilt.
