Oxytocine
Misschien wel het allerbelangrijkste stofje bij de bevalling en na de geboorte: oxytocine. Heb je er al eens van gehoord? Het is het liefdes- en knuffelhormoon dat zorgt voor euforische geluksgevoelens en pijnstillend werkt in onze hersenen.
Dat mooie stofje verdient meer aandacht!
Want een onvoorzien bijeffect van onze huidige, moderne, steeds meer medicaliserende geboortecultuur is namelijk dat de natuurlijke aanmaak van oxytocine steeds meer op de achtergrond raakt…
Het stimuleren en faciliteren van de natuurlijke oxytocine aanmaak tijdens de bevalling gebeurd steeds minder actief. Want steeds vaker en vlugger wordt er gegrepen naar wat eigenlijk ‘het laatste redmiddel’ zou moeten zijn; synthetische oxytocine, om de weeën bij te stimuleren als de bevalling vertraagd of niet zo verloopt als men voor ogen heeft.
Geboortedans
Bij een ideale en optimale geboorte zijn de hormonen van moeder en kind zo innig met elkaar verbonden en met elkaar verweven dat er als het ware een hormonendans plaatsvindt. De lichamen van moeder en baby reageren op elkaar bij de aanmaak van allerlei stoffen die helpen bij het geboorteproces:
Een heuse geboortedans, met oxytocine aan de leiding.
Medicalisering
In Nederland bevalt meer dan 70% van de vrouwen in het ziekenhuis. 24% van het totaal aantal bevallingen wordt ingeleid (opgewekt in plaats van natuurlijk te laten beginnen) en steeds vaker worden vrouwen, al dan niet pas tijdens de bevalling, naar het ziekenhuis doorverwezen.
Het gevolg van bevallen in een medische omgeving, is dat medische hulpmiddelen en medicatie eenvoudig voor handen zijn én dat de zorgverleners met een medische blik kijken en vanuit medisch oogpunt handelen. Een medische omgeving maakt zo dat er (veel) eerder naar medische handelingen en medicatie gegrepen wordt. En ingrijpen leidt dan weer tot meer ingrijpen…
De natuurlijke aanmaak van oxytocine wordt niet of nauwelijks meer actief gestimuleerd, het is in zo’n medische omgeving eenvoudiger en makkelijker om synthetische oxytocine toe te dienen.
Natuurlijk
De geboorte(zorg) medicaliseert. Maar er zijn ook (weer) steeds meer mensen, zowel moeders als zorgprofessionals, die inzien dat een geboorte het meest optimaal, soepel en vloeiend verloopt zonder (onnodige) (medische) ingrepen. Bevallen blijft toch gewoon iets heel lichamelijks en natuurlijks!
Een zo puur en natuurlijk mogelijke bevalling faciliteren doe je door de natuurlijke aanmaak van oxytocine bij moeder en baby te stimuleren.
Wat is oxytocine?
Oxytocine wordt ook wel het liefdes- en knuffelhormoon genoemd. In je hersenen zorgt het voor liefdevolle en euforische gevoelens en het werkt pijnstillend, de pijnbeleving wordt milder. In je lichaam zorgt het voor het samentrekken van je baarmoeder (de weeën) en de melkkliertjes bij borstvoeding.
Oxytocine geeft je een ontspannen gevoel. ‘Alles komt goed’. Het lijkt zo wel op een meditatief stofje. Een natuurlijke drugs. 😉
Synthetische oxytocine
Een misverstand over synthetische oxytocine is dat het niet schadelijk is voor je lichaam, omdat het een stof is die je zelf ook aanmaakt.
Maar dat is niet waar…
Het beïnvloeden van zoiets precairs als je hormoonsysteem zou sowieso altijd heel voorzichtig moeten gebeuren, en alleen in uiterste (nood)gevallen. Je hormoonsysteem is zo ontzettend complex, dat beïnvloeding doorwerkt op heel veel gebieden en vaak nog veel langer dan je je beseft.
Zeker rondom de zwangerschap, bevalling en het eerste jaar met een baby, als je hormoonsysteem met nog eens veel ingewikkeldere zaken bezig is dan normaalgesproken…
Het toedienen van synthetische oxytocine heeft in ieder geval een grote invloed op je eigen hormoonsysteem!
In heel veel gevallen remt synthetische oxytocine de aanmaak van natuurlijke oxytocine. Vaak wordt synthetische oxytocine ingezet om je lichaam een zetje in de goede richting te geven, maar het gevolg is eigenlijk meestal dat je lichaam juist stopt met zelf oxytocine aanmaken in plaats van dat het mee gaat doen.
Synthetische oxytocine kan ook niet door de brein-bloedbarrière heen, de barrière die je hersenen beschermt voor het binnendringen van zomaar allerlei stoffen. Synthetische oxytocine heeft dus wel het lichamelijke effect; je baarmoeder gaat samentrekken. Maar niet het effect in je hersenen dat zorgt voor liefdevolle gevoelens en pijnstilling.
Laatste redmiddel
Synthetische oxytocine zou dus eigenlijk echt het allerlaatste redmiddel moeten zijn. Als je lichaam in elk ander geval niet in staat is om zelf de oxytocine aan te maken!
In de eerste instantie is het een veel beter idee om te bekijken hoe de natuurlijke oxytocine aanmaak gestimuleerd kan worden. En daar zijn een heleboel goede mogelijkheden voor!
Vermijd in ieder geval stress, haast, druk en spanning. Want dat zijn dingen die de natuurlijke aanmaak van oxytocine remmen.
Maar hoe boost je je oxytocine dan wel?
Oxytocine boost
Begin al in je zwangerschap om het jezelf zo ontspannen en comfortabel mogelijk te maken. Zeker aan het eind helpt alle rust en ruimte mee om alle stoffen zo vloeiend mogelijk door jullie lichamen te laten stromen en zo de bevalling natuurlijk te laten beginnen.
Hieronder tips & tricks om je oxytocine aanmaak natuurlijk te stimuleren:
Aan het einde van de zwangerschap:
- Breng tijd door met de mensen waar je van houdt
- Maak plezier en hou van het leven
- Lekker voedzaam en gezond eten
- Vrijen
- Een orgasme
- De natuur in, lekker wandelen of fietsen of een picknick
- Een warm bad
- Massage, aanraking, strelen
- Knuffelen
- Zoenen
- Jezelf vertroetelen, met een voetbad bijvoorbeeld
- Meditatie en visualisatie
- Contact maken met je baby
- Ritmisch bewegen, zoals dansen en yoga
- Creativiteit, tekenen, schilderen, schrijven, zingen
- Beperk je blootstelling aan adrenaline, stress, haast, druk en spanning
Tijdens de bevalling:
- Een veilige, geborgen, vertrouwde plek
- Veiligheid, geborgenheid
- Privacy: geen loerende of glurende mensen, niet geobserveerd worden
- Warmte
- Zacht licht
- Water
- Ademhalingstechnieken, yoga, bewegingstechnieken, concentratieoefeningen
- (Zelf)hypnose
- Dansen, bewegen, heen en weer wiebelen
- Zingen
- Muziek
- Liefdevolle, zachte aanrakingen, aaien
- Zoenen, vrijen, strelen
- Massage
- Steun, support, ondersteuning, aanmoediging
- Acupressuur
- Beperk de blootstelling aan adrenaline, stress, haast, druk en spanning
In de kraamtijd:
- Je baby!
- Huid-op-huid met je baby
- Oogcontact met je baby
- Snuffelen aan je baby
- Borstvoeding geven
- Je baby in een draagdoek bij je dragen
- Samen slapen
- Aanraking, babymassage
- Ondersteuning en support voor de moeder
- Rust en ontspanning
- Voedzame voeding
- Warmte
- Een warm (kruiden)bad
- Massage
- Tijd doorbrengen met de mensen van wie je het meest houdt
- Plezier maken
- De natuur
- Creativiteit
- Beperkt bezoek
- Beperk de blootstelling aan adrenaline, stress, haast, druk en spanning
Natuur
Naast bovengenoemde tips zijn er ook planten, bloemen en kruiden die een krachtige werking hebben op het menselijklichaam en fysiologische processen. En die kunnen helpen om de bevalling op gang te brengen of te stimuleren.
Let op: Schakel altijd een expert in als je hiervan gebruik wilt maken! De werking kan erg sterk zijn en elk kruid heeft z’n eigen, vaak complexe gebruiksaanwijzing.
Een baarmoederstimulerende werking hebben onder andere lavendel, frambozenblad en scharlei (muskaatsalie). Iemand met verstand van zaken kan je helpen om de juiste kruiden op de juiste manier te gebruiken en zo je bevalling te ondersteunen.